Những điều gợi nhớ đến mùa hè ở Nhật Bản (phần 2) - Chuông gió (Fuurin)
Trong bài viết kỳ trước, tôi đã giới thiệu với các bạn về Yukata, vì vậy trong bài viết kỳ này xin giới thiệu về một đặc trưng khác của mùa hè ở Nhật Bản, đó là chuông gió (風鈴).
1) Nguồn gốc của chuông gió Nhật Bản
Có nhiều nguồn thông tin cho rằng tiền thân của chuông gió Nhật Bản là một loại chuông có tên Fuu-taku thường được treo trên mái của những ngôi chùa đoạ Phật ở Trung Quốc.
Vào thời nhà Đường của Trung Quốc, người ta còn dùng Fuu-taku như một công cụ để xem bói. Ở bốn phía đông, tây, nam, bắc của rừng trúc, người ta sẽ treo một chiếc chuông làm từ đồng, gọi là fuu-taku, dựa vào hướng gió và âm thanh để xem là hung hay cát, việc này được dùng làm căn cứ để người thời đó đưa ra các quyết định liên quan đến chính trị.
Fuu-taku được cho rằng đã du nhập vào Nhật Bản cùng Phật giáo. Người ta tin rằng nếu treo fuu-taku trên mái của ngôi chùa thì trong khu vực nghe được tiếng chuông vọng ra sẽ được bảo vệ khỏi tai hoạ, dịch bệnh.
Bước vào thời kỳ Heian, các gia đình quý tộc đã treo nó dưới mái hiên nhà như một lá bùa hộ mệnh và tên gọi fuu-rin bắt đầu được sử dụng vào khoảng thời gian này.
Mặc dù trước đây chuông gió đã được coi là vật trang trí nhằm xua đuổi tà ma, dịch bệnh nhưng ngày nay, chúng đã trở thành một công cụ để người Nhật Bản thưởng thức sự mát mẻ trong những ngày hè nóng bức tạo nên bởi âm thanh trong trẻo của fuurin.
<Fuu-taku>
2) Cấu tạo của những chiếc chuông gió Nhật Bản
Chuông gió chủ yếu bao gồm ba phần chính: phần chuông hình bát úp (sotomi), phần lưỡi tạo ra âm thanh (zetsu) và phần lá gió (tanzaku).
Phần chuông có thể được làm từ thuỷ tinh, gốm, hoặc kim loại,... Chuông gió tạo ra âm thanh nhờ phần lưỡi va chạm vào thành chuông. Ở đầu phần lưỡi của một chiếc chuông gió thông thường người ta treo một dải giấy dài và mảnh gọi là tanzaku.
Những dải tanzaku đung đưa trong gió, chiếc lưỡi va chạm vào thành chuông tạo ra âm thanh mát mẻ của chuông gió fuurin. Điểm hấp dẫn của chuông gió Nhật Bản là âm sắc của mỗi chiếc sẽ có một chút khác biệt tùy thuộc vào hình dáng, chất liệu và thoa tác làm thủ công của người nghệ nhân.
3) Một số loại chuông gió
Mỗi loại chuông gió được làm ra ở những vùng khác nhau trên nước Nhật sẽ có những đặc điểm riêng, hình dáng, chất liệu, âm sắc khác nhau. Trong số rất nhiều loại chuông gió hiện có tại Nhật không thể không kể tới bốn loại chuông gió dưới đây.
・Chuông gió Edo
Chuông gió Edo là loại chuông gió được làm bằng thuỷ tinh theo kỹ thuật thổi thuỷ
tinh được kế thừa từ thời đại Edo.
・Chuông gió Nanbu
Là loại chuông gió đúc được làm bằng công nghệ tương tự như Nanbu Tekki,
một nghề thủ công truyền thống của tỉnh Iwate.
・Chuông gió Odawara
Là loại chuông gió từ xưởng đúc kim loại kế thừa truyền thống từ thời
Muromachi ở Odawara.
・Chuông gió Myochin Hibashi
Là loại chuông gió được làm từ những chiếc đũa gắp than Myochin (Myochin hibashi),
một sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống của thành phố Himeji, tỉnh Hyogo.
Theo phong tục, người ta tặng nhau những chiếc đũa gắp than Myochin này như
một đồ vật giúp xua đuổi ma quỷ, vì vậy chuông gió Myochin Hibashi cũng thường
được lựa chọn để làm quà tặng cho những người đang gặp năm hạn hay để dùng làm
chuông treo trước cửa nhà.
4) Những lễ hội chuông gió được tổ chức ở khu vực Kansai năm 2021
[Hyogo] Lễ hội chuông gió ở chùa Towayama Komyoji (十輪山 光明寺～風鈴まつり～)
Thời gian tổ chức: 12/07/2021~12/09/2021, 9:00~16:00
Địa điểm: 149 Hirafuku, Sayo-cho,Sayo-gun, Hyogo
HP: http://fukurounotera.com/blog/
[Kyoto] Lễ hội chuông gió Shojuin (正寿院～風鈴まつり～)
Thời gian tổ chức: 21/06/2021~18/09/2021, 9:00~16:30
Địa điểm: 149 Okuyamada Kawakami, Ujitawara-cho, Tsuzuki-gun, Kyoto
HP: https://www.facebook.com/syoujuin28/
[Nara] Lễ hội chuông gió Ofusa Kannon (おふさ観音～風鈴まつり～)
Thời gian tổ chức: 01/07/2021~31/08/2021, 9:00~16:00
Địa điểm: 6-22 Ousa-chou, Kashihawa-shi, Nara
HP: http://www.ofusa.jp/furin.html
[Osaka] Lễ hội chuông gió và cối xay gió (風鈴と風車の広場～)
Thời gian tổ chức: 01/07/2021~09/09/2021, 9:00~16:00
Địa điểm: 3-10-24 Hirose, Shimamoto-cho, Mishima-gun, Osaka
HP: https://www.minasejingu.jp/shoufuku.html
Chuông gió fuurin đã trở thành một phần quan trọng, gắn liền với đời sống văn hóa của người dân xứ anh đào. Hình ảnh chuông gió fuurin treo dưới hiên nhà đã trở thành nét đẹp độc đáo của mùa hè Nhật Bản. Nếu bạn có dịp đến với mảnh đất giàu truyền thống này, hãy tìm hiểu thêm về những chiếc chuông gió fuurin độc đáo này và thưởng thức âm thanh trong trẻo tuyệt diệu của nó nhé!
[Nhân viên người Việt Nam - M]